20 mars 2024: Ik geloof in de rechtsstaat!

Op 19 februari 2024 verscheen in het Belgisch Staatsblad een oproep om te kandideren voor verschillende vacatures in de magistratuur.  De tekst vermeldt: “Deze publicatie van vacante plaatsen van magistraat kadert in de uitvoering van het arrest van het hof van beroep te Brussel van 6 november 2023, en het vonnis van de Franstalige rechtbank van eerste aanleg te Brussel van 15 december 2023, waarbij de Belgische Staat wordt veroordeeld tot het publiceren van alle posten van magistraten die op de datum van het arrest vacant zijn”.

We verheugen er ons over dat de Belgische Staat eindelijk zijn wettelijke verplichtingen nakomt. Wel ware twee rechterlijke uitspraken onder verbeurte van een dwangsom nodig om de uitvoerende macht ertoe te brengen de wet na te leven.

Het is evenwel zo dat thans het aantal personen dat in aanmerking komt om te kunnen kandideren voor het ambt van magistraat bijzonder gering is.

De gerechtelijke stage is één van de belangrijkste toegangswegen tot de magistratuur. De “magistraten in opleiding” die momenteel deze stage volgen, kunnen pas vanaf april volgend jaar postuleren voor gerechtelijke ambten, maar dan is de wettelijke termijn om te kandideren voor de thans gepubliceerde vacante plaatsen verstreken. Heel wat vacatures zullen dus niet ingevuld geraken.

We hopen dat de Staat zich niet zal beperken tot een letterlijke lezing van de rechterlijke beslissingen die hem veroordelen door te stellen dat hij enkel verplicht is om de plaatsen voor gerechtelijke ambten te publiceren die op de datum van het arrest vacant zijn. De rechterlijke beslissingen hebben duidelijk de bedoeling de uitvoerende macht eraan te herinneren dat hij de plicht heeft om de het ambt van magistraat waarin de wet voorziet vacant te verklaren telkens wanneer de situatie zich voordoet, en de wet na te leven. Daar is een rechterlijke uitspraak niet voor nodig. We zullen dus waakzaam zijn en niet nalaten om de uitvoerende macht de komende maanden opnieuw aan te sporen om ervoor te zorgen dat vacatures waarvoor niet werd gepostuleerd systematisch opnieuw te publiceren.

Sinds 2015 herhalen we steeds opnieuw de eis om de wettelijke kaders in te vullen. Dit is noodzakelijk in afwachting van de uitvoering van de werklastmeting.

De komende 20ste maart is, zoals elke 20ste maart van de afgelopen negen jaren, de Dag van Justitie.

We nodigen iedereen die betrokken is bij justitie, maar ook burgers en verenigingen, om te verzamelen om 12:30 uur bij de gerechtsgebouwen om onze eisen voor een justitie van hoge kwaliteit te herhalen, voor een justitie die voldoet aan de vereisten van de democratische rechtsstaat.

Helaas moeten we constateren dat onze eisen vandaag nog steeds relevant zijn, ook al werden ze vele jaren geleden geformuleerd. We hopen dat politici zich aan de vooravond van de verkiezingen zullen herinneren dat er geen democratie kan zijn zonder een sterke en onafhankelijke rechterlijke macht.